Tips fosfaatbemesting

Voor een teler betekenen gebruiksnormen dat de fosfaatbemesting gelimiteerd is. Dat is lastig, omdat juist de opbrengst van ondiep wortelende gewassen gunstig reageert op een ruim aanbod van vers fosfaat. Het ruime aanbod van mest maakt het bovendien aantrekkelijk om de behoefte aan organische stof en andere voedingsstoffen zoveel mogelijk met deze mest te dekken. We geven enkele praktische tips.

Bemest fosfaat in het voorjaar.

Fosfaatbemesting dient in het voorjaar te gebeuren. De bodemtemperatuur is dan relatief laag waardoor bodemfosfaat minder goed beschikbaar is. Daarnaast heeft de plant nog maar weinig wortelontwikkeling. Proefresultaten bevestigen dat voorjaarstoediening van fosfaat de hoogste opbrengst geeft. Hoewel nazomertoediening van mest mogelijk is, heeft voorjaarstoediening de voorkeur mits dat (zeker op klei) gebeurt met een systeem dat geen structuurschade geeft.

Plaatsing van fosfaat

Fosfaat is weinig mobiel in de bodem. Bij gewassen als aardappelen, uien en bladgroenten (gewassen die op rijen worden geteeld) dient het fosfaat daarom dicht bij de wortel te worden geplaatst. Rijenbemesting met dierlijke mest is dan ook het advies in bijvoorbeeld mais en aardappelteelt. Minerale meststoffen kunnen gemakkelijker dicht bij de wortel worden geplaatst, evenals vloeibare meststoffen. Door plaatsing (rijenbemesting) is ongeveer de helft minder fosfaat nodig in vergelijking met breedwerpig strooien. Met andere woorden, de werking-coëfficiënt van fosfaat is via rijenbemesting twee keer zo groot ten opzicht van volvelds toediening.

Droogte en fosfaatbemesting

Droogte beperkt de beschikbaarheid van fosfaat sterk. Extra fosfaat bemesten heeft echter geen zin; door neerslag is een eventueel tijdelijke fosfaattekort in het voorjaar snel weer opgeheven.

Optimaal omgaan met fosfaat

Hieronder volgt een aantal tips. Deze leveren een bijdrage aan beperking van de emissies en zorgen voor optimale fosfaatbenutting, dus voor kostenbesparing.

Tips voor landbouwkundig optimaal omgaan met fosfaat

  • Zorg dat u weet wat de fosfaattoestand van uw grond is. Het beste kunt u zo kort mogelijk voor de teelt (minimaal per vier jaar) een bemonstering laten uitvoeren.
  • Maak een bemestingsplan per perceel c.q. gewas. Gebrek aan fosfaat laat zich niet gemakkelijk zien, en bijstrooien in het seizoen is zinloos. Overleg met een adviseur om uw eigen mening te toetsen en de bemesting te optimaliseren waar dat kan.
  • Geef fosfaat in het voorjaar kort voor het zaaien of planten. Waar dat past in de vorm van dierlijke mest; vul evt. aan met kunstmest (indien wettelijk toegestaan / derogatie). In de nazomer gegeven fosfaat (in mest of kunstmest) werkt minder goed dan een voorjaarsgift. Optimaal is: twee tot drie weken voor de grondbewerking.
  • De meest behoeftige gewassen zijn aardappelen, uien en bladgroenten. Geef deze gewassen het meeste mest.
  • Mesttoediening in het voorjaar vergt een goede planning; op het juiste tijdstip, in de juiste hoeveelheid en met de juiste apparatuur. Dit o.a. om structuurschade te vermijden.
  • Omdat fosfaat niet beweeglijk is, moet u ervoor zorgen dat het dicht bij de jonge wortels komt te liggen. Land klaarleggen is meestal het enige moment dat u de grond bewerkt in het voorjaar, dus strooi voor die tijd!
  • Rijenbemesting geeft betere benutting, waardoor minder fosfaat nodig is. De jonge plant kan zo snel en gemakkelijk aan voldoende voedsel komen, omdat plaatsing een hoge concentratie vlakbij de wortel betekent.
  • Kies een meststof waarin fosfaat en stikstof in de juiste verhouding aanwezig is. Het laten produceren van een blendmeststof op maat biedt uitkomst.
  • Wordt er met kunstmest bemest, gebruik dan fosfaat-meststoffen die goed wateroplosbaar zijn.
  • Hoe toevoegen van humuszuren in combinatie met fosfaat, verbeteren te plantbeschikbaarheid voor de plant. Toevoegen van humuszuren kan volveld voorafgaand de zaai of tijdens het zaaien (vloeibaar). Meststoffen die zijn gecoat met humuszuren is de meest praktische oplossing (één werkgang, minder structuurschade).
  • Losse grond (goede structuur) met een goede verhouding tussen grond, lucht, water, voedingselementen en organische stof zorgt voor een optimale beworteling. Een goede beworteling is cruciaal als het om de opname van fosfaat gaat.
  • Bladbemesting met fosfaat is zinloos

Tips die leiden naar een emissie neutrale werkwijze

  • Voorkom afspoeling. Afspoeling van de fosfaatrijke bodemlaag is een belangrijke route waardoor fosfaat in het oppervlaktewater terecht komt. Houd daarom uw grond na de teelt van het hoofdgewas aan de oppervlakte ruw.
  • Voorkom meebemesten van het oppervlaktewater door het juiste gebruik van kunstmeststrooiers c.q. kantstrooiers.
  • Drainagebuizen moeten voldoende diep liggen. Ondiepe drainagebuizen voeren water met fosfaat uit de fosfaatrijke teeltlaag af.
  • Voorkom bemesten op het moment dat er scheuren in de grond zitten. Dit leidt tot het direct uitspoelen van meststoffen via de preferente stroombanen naar de drainagebuizen en dus naar het oppervlaktewater.
‹ Terug naar overzicht